Το βότανο του γιαλού
Το κρίταμο κερδίζει τη θέση του στην ελληνική κουζίνα.
«Το κρίταμο είναι πραγματικός θησαυρός της γεύσης. Λίγα φυλλαράκια αρκούν για να κάνουν τη χωριάτικη σαλάτα πιο πλούσια, να αντικαταστήσουν σε άλλες σαλάτες βιομηχανοποιημένα υλικά- όπως η μαγιονέζα. Φύεται στις ακτές του νησιού» δηλώνει ο σεφ και μέλος της Λέσχης Κρητικής Γαστρονομίας κ. Γιάννης Αποστολάκης.
«Το κρίταμο είναι πραγματικός θησαυρός της γεύσης. Λίγα φυλλαράκια αρκούν για να κάνουν τη χωριάτικη σαλάτα πιο πλούσια, να αντικαταστήσουν σε άλλες σαλάτες βιομηχανοποιημένα υλικά- όπως η μαγιονέζα. Φύεται στις ακτές του νησιού» δηλώνει ο σεφ και μέλος της Λέσχης Κρητικής Γαστρονομίας κ. Γιάννης Αποστολάκης.
Σεφ του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων χρησιμοποιεί εδώ και μία δεκαετία το κρίταμο ως βασικό συστατικό στις δημιουργίες του. Το προϊόν αυτό εκτιμά ότι θα μπορούσε να αξιοποιηθεί περισσότερο για τον εμπλουτισμό της τοπικής, παραδοσιακής κουζίνας και να αντικαταστήσει άλλα υλικά. Επίσης θεωρείται «ακαταμάχητο αφροδισιακό».
«Το φυτό αυτό δεν χρησιμοποιείται πολύ στην κρητική κουζίνα, ειδικά στις σαλάτες, κάτι που κατά τη γνώμη μου είναι λάθος καθώς δίνει έναν χαρακτήρα ακόμα πιο ελληνικό, ακόμα πιο μεσογειακό στη σαλάτα. Η επιστημονική ονομασία του είναι crithmum maritimum, φυτρώνει στις ακρογιαλιές, πάνω στα βράχια όπου υπάρχει λίγη άμμος, αντέχοντας τη δύναμη του ανέμου που το χτυπά με μανία, ποτιζόμενο με την αλμύρα της θάλασσας. Για εμάς τους μαγείρους είναι ένας θησαυρός γεύσης, καθώς είναι πλούσιο σε αρώματα και παρουσιάζει μια γευστική πολυπλοκότητα, ειδικά όταν είναι φρέσκο- τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο και αρχές Σεπτεμβρίου. Τους υπόλοιπους μήνες, η γεύση του διαφοροποιείται λίγο» εξηγεί ο κ. Αποστολάκης .
Σύμφωνα με διατροφολόγους, το κρίταμο είναι πλούσιο σε βιταμίνη C, διουρητικό και αντιμικροβιακό, ενώ σύμφωνα με τον Αντώνη Αλιμπέρτη στο βιβλίο του «Θεραπευτικά, αρωματικά και εδώδιμα φυτά της Κρήτης» το αιθέριο έλαιό του είναι πολύ καλό αφροδισιακό.
Τελευταία όλο και περισσότεροι επαγγελματίες του τουρισμού χρησιμοποιούν το κρίταμο στην κουζίνα τους, καθώς το ενδιαφέρον και των πελατών των εστιατορίων αυξάνεται. Στόχος της Λέσχης Κρητικής Γαστρονομίας είναι να δημιουργηθεί ένα ισχυρό ρεύμα αξιοποίησης των τοπικών προϊόντων.
Διατηρείται στην άλμη
«Το μαζεύω πριν ανθίσει»
Ο κ. Αποστολάκης με κρίταμο που ο ίδιος μαζεύει από ακτές του νησιού, έχει εξελίξει διάφορα πιάτα της τοπικής κουζίνας. «Εάν το μαζέψουμε αυτή την περίοδο, μπορούμε να το διατηρήσουμε στην άλμη και να το έχουμε κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συνοδευτικό του ούζου, της τσικουδιάς, μπορεί να κάνει ακόμα πιο νόστιμη την ντοματοσαλάτα, την πατατοσαλάτα. Μπορούμε επίσης να φτιάξουμε διάφορα εδέσματα έχοντας ως βάση το κρίταμο ή χρησιμοποιώντας το ως αρωματικό για την παρασκευή διαφόρων εδεσμάτων» αναφέρει. Το κρίταμο είναι φυτό γνωστό από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Οι σπόροι του φυτού έχουν μεγάλη ομοιότητα με το κριθάρι, γι΄ αυτό οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν κρίθμον. Ο Διοσκουρίδης και ο Πλίνιος είχαν σε μεγάλη εκτίμηση το κρίταμο, που περιέχει αιθέρια έλαια, μεταλλικά άλατα, ιώδιο και βιταμίνες, συστατικά ορεκτικά, τονωτικά, ό,τι πρέπει για μια νόστιμη σαλάτα.
ΑΦΡΟΔΙΣΙΑΚΟ
Λίγα φυλλαράκια αρκούν για να δώσουν νοστιμιά σε μια σαλάτα, αλλά και στην… ερωτική σας ζωή.
«Το μαζεύω πριν ανθίσει»
«ΒΡΙΣΚΩ ΚΡΙΤΑΜΟ στα Νωπήγεια και στον Δραπανιά, στον κόλπο Κισσάμου. Το μαζεύω κυρίως τον Μάιο και το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου, ανάλογα με τον καιρό, πριν ανθίσει. Αφού το πλύνω και το καθαρίσω, το βάζω σε άλμη και ξίδι. Εκεί διατηρείται για μερικούς μήνες σε καλή κατάσταση», εξηγεί η κ. Χρυσάνθη Καμπιανάκη, ιδιοκτήτρια των καταστημάτων «Γνήσιον Εστί» που ειδικεύεται στα παραδοσιακά προϊόντα. Η κ. Καμπιανάκη ασχολείται με την εμπορία του προϊόντος εδώ και 3-4 χρόνια. «Το κρίταμο είναι πολύ γνωστό σε επισκέπτες της Κρήτης κυρίως από τα άλλα νησιά όπου χρησιμοποιείται πάρα πολύ. Δίνει μια ιδιαίτερη γεύση όπου χρησιμοποιηθεί, αλλά μπορεί και να σερβιριστεί και μόνο του με λαδάκι για μεζέ στην τσικουδιά.
Τελευταία το χρησιμοποιούν και αρκετά εστιατόρια με κρητικά εδέσματα και στην Αθήνα».
Γιώργος Κώνστας tanea.gr
Το Κρίταμο ή «Κρίθμον το παραθαλάσσιο» (επιστημονικά Crithmum maritimum), είναι μικρό πολυετές παχύφυλλο φυτό που φυτρώνει σε παραθαλάσσια, βραχώδη ή και αμμουδερά μέρη της Μεσογείου και του Ευρωπαϊκού Ατλαντικού. Τα φύλλα και οι βλαστοί του είναι παχύς, λείοι και έχουν χρώμα ανοιχτοπράσινο. Τα άνθη του, κιτρινοπράσινα, βγαίνουν το καλοκαίρι και σχηματίζουν «σκιάδιο». Ο βλαστός και τα φύλλα του αναδίδουν μια ευχάριστη μυρωδιά. Είναι φυτό γνωστό από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, αλλά και ως έδεσμα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Η περιγραφή του Διοσκουρίδη είναι πολύ χαρακτηριστική: «θαμνώδες βοτάνιον, που απλώνεται σε πλάτος και έχει ύψος ενός πήχυ. Φυτρώνει σε παραθαλάσσιους τόπους και έχει πολύ στιλπνά φύλλα και υπόλευκα, σαν της γλιστρίδας, πιο πλατιά και πιο επιμήκη με αλμυρή γεύση… λαχανεύεται εφθόντε και ωμόν εσθιόμενον και ταριχεύεται εν άλμη» Οι σπόροι του φυτού έχουν μεγάλη ομοιότητα με το κριθάρι, γι’ αυτό οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν «κρίθμον». Ο Διοσκουρίδης και ο Πλίνιος είχαν σε μεγάλη εκτίμηση το κρίταμο. Στη βοτανοθεραπεία, από τα χρόνια του Ιπποκράτη μέχρι τις μέρες μας, χρησιμοποιείται ως θεραπευτικό για ηπατικές, εντερικές και νεφρικές δυσλειτουργίες.
Η περιγραφή του Διοσκουρίδη είναι πολύ χαρακτηριστική: «θαμνώδες βοτάνιον, που απλώνεται σε πλάτος και έχει ύψος ενός πήχυ. Φυτρώνει σε παραθαλάσσιους τόπους και έχει πολύ στιλπνά φύλλα και υπόλευκα, σαν της γλιστρίδας, πιο πλατιά και πιο επιμήκη με αλμυρή γεύση… λαχανεύεται εφθόντε και ωμόν εσθιόμενον και ταριχεύεται εν άλμη» Οι σπόροι του φυτού έχουν μεγάλη ομοιότητα με το κριθάρι, γι’ αυτό οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν «κρίθμον». Ο Διοσκουρίδης και ο Πλίνιος είχαν σε μεγάλη εκτίμηση το κρίταμο. Στη βοτανοθεραπεία, από τα χρόνια του Ιπποκράτη μέχρι τις μέρες μας, χρησιμοποιείται ως θεραπευτικό για ηπατικές, εντερικές και νεφρικές δυσλειτουργίες.
Το φυτό αυτό, με την πάροδο των χρόνων, διαπιστώθηκε, ότι περιέχει αιθέρια έλαια, μεταλλικά άλατα, ιώδιο και βιταμίνες, συστατικά που θεωρούνται από τους διαιτολόγους ότι είναι ορεκτικά και τονωτικά, ότι πρέπει δηλαδή για μια μεσογειακή διατροφή και ωραία σαλάτα. Γίνεται επίσης τουρσί, μέσα σε ξίδι και άλμη και συνοδεύει ευχάριστα τους θαλασσινούς μεζέδες, αλλά και σε αρωματικές ή πικάντικες σάλτσες που συνοδεύουν ψάρια ή κρέατα. Το κρίταμο σερβίρεται στις παραθαλάσσιες περιοχές, συνήθως με το όνομα «αρμύρα», ενώ οι βλαστοί και τα άνθη του τηγανίζονται στις ομελέτες, προσδίδοντας ιδιαίτερη γεύση.
Όσοι αναζητούν νέες γεύσεις για την ελληνική κουζίνα τους προτείνουμε να δοκιμάσουν «Ρεβύθια με κρίταμο (από το βιβλίο «Τα Χόρτα» της Μ. Λαμπράκη)»: Υλικά και Δοσολογία -1 φλυτζάνι ρεβύθια, 1 μέτριο κρεμμύδι ψιλοκομμένο, κρίταμο κατά βούληση, ελιές κατά βούληση – κομμένες σε ροδέλες. Εκτέλεση – Μουλιάζουμε τα ρεβύθια από βραδείς, τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι και μόλις πάρει χρώμα ρίχνουμε μέσα τα ρεβύθια, φέρνουμε μία γύρα και μετά ρίχνουμε λίγο καυτό νερό, προσθέτουμε νερό όσο γίνονται μέχρι να μαλακώσουν καλά, τα ανακατεύουμε με κρίταμο και ελιές.
Κρίθμον Tο Παράλιον η Κρίταμο
Το κρίταμο είναι μικρό φυτό που φυτρώνει συνήθως σε βραχώδεις παραθαλάσσιες περιοχές.
Είναι φυτό γνωστό από την αρχαιότητα για τις θεραπεύτηκες του ιδιότητες. Οι σπόροι του φυτού έχουν μεγάλη ομοιότητα με το κριθάρι, γι’ αυτό οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν «κρίθμον».
Αφού μαζέψουμε το κρίταμο διαλέγουμε τους τρυφερούς βλαστούς, βράζουμε νερό σε μια μικρή κατσαρόλα και μόλις βράσει ρίχνουμε μέσα τους βλαστούς που διαλέξαμε πριν και το αφήνουμε να βράσει μερικά λεπτά (δεν το αφήνουμε πολύ ώρα να βράζει γιατί θα λιώσει, το τσεκάρουμε και μόλις μαλακώσει το βγάζουμε).
Αφού μαζέψουμε το κρίταμο διαλέγουμε τους τρυφερούς βλαστούς, βράζουμε νερό σε μια μικρή κατσαρόλα και μόλις βράσει ρίχνουμε μέσα τους βλαστούς που διαλέξαμε πριν και το αφήνουμε να βράσει μερικά λεπτά (δεν το αφήνουμε πολύ ώρα να βράζει γιατί θα λιώσει, το τσεκάρουμε και μόλις μαλακώσει το βγάζουμε).
To δοκιμάζουμε να δούμε αν θέλει αλάτι, πράγμα σπάνιο μιας και εχει αρκετή αρμύρα από μόνο του αφού ζει δίπλα στην θάλασσα.
Το αφήνουμε να κρυώσει λίγο, παίρνουμε ενα μπωλ και βάζουμε μέσα μια στρώση απο το κρίταμο που βράσαμε, ψιλοκόβουμε σκόρδο και το ρίχνουμε από πάνω.
Ξαναβάζουμε άλλη μια στρώση κρίταμο και από πάνω πάλι ψιλοκομμένο σκόρδο, συνεχίζουμε να το κάνουμε αυτό μέχρι να τελειώσει όλο το κρίταμο.
Αφού ειναι έτοιμο μέσα στο μπωλ ρίχνουμε ξύδι μέχρι να σκεπαστεί το κρίταμο, βάζουμε και λίγο λάδι ίσα-ίσα να σκεπάσουμε την επιφάνεια.
Μέτα το βάζουμε στο ψυγείο και το αφήνουμε όλη νύχτα, την επομένη μπορούμε να το σερβίρουμε.
Είναι ιδανικό για να συνοδεύει ούζο η τσίπουρο και θαλασσινά.
Το αφήνουμε να κρυώσει λίγο, παίρνουμε ενα μπωλ και βάζουμε μέσα μια στρώση απο το κρίταμο που βράσαμε, ψιλοκόβουμε σκόρδο και το ρίχνουμε από πάνω.
Ξαναβάζουμε άλλη μια στρώση κρίταμο και από πάνω πάλι ψιλοκομμένο σκόρδο, συνεχίζουμε να το κάνουμε αυτό μέχρι να τελειώσει όλο το κρίταμο.
Αφού ειναι έτοιμο μέσα στο μπωλ ρίχνουμε ξύδι μέχρι να σκεπαστεί το κρίταμο, βάζουμε και λίγο λάδι ίσα-ίσα να σκεπάσουμε την επιφάνεια.
Μέτα το βάζουμε στο ψυγείο και το αφήνουμε όλη νύχτα, την επομένη μπορούμε να το σερβίρουμε.
Είναι ιδανικό για να συνοδεύει ούζο η τσίπουρο και θαλασσινά.
Στην υγεια σας.
stealth fagadiko.gr
Crithmum maritimum – Κρίταμο, το αρωματικό
Οι παλιοί ναυτικοί το είχαν μαζί τους για να καταπολεμούν το σκορβούτο αφού η περιεκτικότητά του σε βιταμίνη C είναι μεγάλη.
Δεν είναι φύκι παρ’ όλο που όλο τον χειμώνα βρέχεται από τα κύματα της θάλασσας. Το φυτό περιέχει σε σημαντικές ποσότητες αιθέρια έλαια, μεταλλικά άλατα, ιώδιο και βιταμίνες. Είναι εξαιρετικό ορεκτικό, τονωτικό και καθαρτικό. Σήμερα εκτός απο την διατροφική του αξία αναγνωρίζεται και χρησιμοποιείται και απο τη βιομηχανία καλλυντικών.
Κόβοντας τις κορυφές του και αφήνοντας τα στελέχη του, βοηθάμε στην αναγέννηση τους.
Τα φύλλα έχουν πλούσια αρωματική γεύση-και γίνονται τουρσί ή βραστά. Αν τα βράσουμε σαν χόρτα δεν προσθέτουμε καθόλου αλάτι, και έχουμε μια τραγανή σαλάτα που συνδυάζεται αρμονικά με ψάρι και με όσπρια.
Δεν είναι φύκι παρ’ όλο που όλο τον χειμώνα βρέχεται από τα κύματα της θάλασσας. Το φυτό περιέχει σε σημαντικές ποσότητες αιθέρια έλαια, μεταλλικά άλατα, ιώδιο και βιταμίνες. Είναι εξαιρετικό ορεκτικό, τονωτικό και καθαρτικό. Σήμερα εκτός απο την διατροφική του αξία αναγνωρίζεται και χρησιμοποιείται και απο τη βιομηχανία καλλυντικών.
Κόβοντας τις κορυφές του και αφήνοντας τα στελέχη του, βοηθάμε στην αναγέννηση τους.
Τα φύλλα έχουν πλούσια αρωματική γεύση-και γίνονται τουρσί ή βραστά. Αν τα βράσουμε σαν χόρτα δεν προσθέτουμε καθόλου αλάτι, και έχουμε μια τραγανή σαλάτα που συνδυάζεται αρμονικά με ψάρι και με όσπρια.
George 21
